دفاعیه پایان نامه آقای امیررضا تمدّن با عنوان دیپلماسی رسانه ای عربستان در موضوع اسرائیل (از سال 2017 تا 2019) ؛ مطالعه موردی مرکز پخش خاورمیانه (اِم. بی. سی)

دانشگاه امام صادق علیه‌السلام

دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

پايان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات

گرايش مطالعات سياست‌گذاری

عنوان:

دیپلماسی رسانهای عربستان در موضوع اسرائیل (از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹) ؛

مطالعه موردی مرکز پخش خاورمیانه (اِم. بی. سی)

استاد راهنما: دکتر حسن بشیر

استاد مشاور: دکتر عبدالکریم خیامی

دانشجو: امیررضا تمدّن

چکیده

عربستان سعودی بهعنوان یکی از کشورهای مهم در منطقهی جنوب غرب آسیا و داعیهدار أم القرایی جهان اسلام، عملکرد پر فراز و نشیبی را در عرصهی سیاست خارجه در سطح منطقه داشته است؛ پس از روی کار آمدن ملک سلمان در سال ۲۰۱۵ و بهطور ویژهتر با ظهور محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ در مقام ولیعهدی در عرصهی سیاسی در عربستان، تحولات زیادی در سیاست خارجه این کشور در قبال کشورهای منطقه ملاحظه میشود؛ یکی از این تغییرات مهم، تغییر در حوزهی سیاستهای رسانهای این کشور در قبال سایر کشورها است و اسرائیل یکی از آنها بهشمار میرود؛ طرح مسئلهی معاملهی قرن در سال ۲۰۱۸ توسط رئیس جمهور ایالات متحده و همچنین تلاشهای عربستان برای عادیسازی روابط با اسرائیل، بر اهمیت دیپلماسی عربستان در مورد رژیم صهیونیستی افزود. لذا پژوهش حاضر قصد دارد دیپلماسی رسانهای عربستان در مورد اسرائیل را پس از روی کار آمدن بن سلمان (یعنی از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ میلادی) مورد بررسی و واکاوی قرار دهد؛ بههمین منظور، یکی از مهمترین مراکز رسانهای در عربستان که بیش از ۱۵ شبکهی ماهوارهای را در اختیار خود دارد، برای پژوهش انتخاب شده است. این مرکز، «ام بی سی» یا «مرکز پخش خاورمیانه» نام دارد.

رویکرد پژوهش در نوشتار حاضر، رویکرد کیفی است؛ روش جمعآوری دادهها، روش اَسنادی است و روش تحلیل داده نیز تحلیل مضمون میباشد؛ مطالعهی موردی نیز بهعنوان یک چتر کلیتر در این پژوهش حاکم است؛ نمونهگیری نیز به روش هدفمند احتمالی انجام شده است. پس از بررسیهای صورت گرفته مشخص گردید که بازنمایی انجام شده از اسرائیل در شبکههای ام بی سی در مجموع بازنمایی مثبتی است و اسرائیل را بهعنوان دولتی مشروع، مقتدر و منطقی بازنمایی میکند؛ البته محدودیتها و فشارهای زیاد افکار عمومی در منطقه از یکسو و نهاد سلفیت در عربستان از سوی دیگر، اجازهی اقدامات متهورانه را به دستگاههای رسانهای عربستان در حوزهی اسرائیل نمیدهد. بههمین جهت، راهبردهای رسانهای عربستان در مورد اسرائیل بسیار نرم بوده و از هرگونه اقدام جنجال برانگیز در این زمینه خودداری میکنند.

واژگان کلیدی: دیپلماسی رسانه ای، عربستان سعودی، اسرائیل، مرکز پخش خاورمیانه، ام بی سی

فهرست مطالب

فصل دوم: چارچوب نظری و مفهومی ۲۳

مقدمه ۲۳

تعریف مفاهیم ۲۳

الف) مفهوم ديپلماسي ۲۴